Tiếng ồn lớn tàn phá sức khỏe thế nào
Tiếng ồn trên 85 dBA làm hỏng tế bào lông trong tai, gây mất thính lực, ù tai và các vấn đề sức khỏe như mệt mỏi, cáu kỉnh, huyết áp cao, khó ngủ, khó tập trung.
Tiếng ồn lớn làm tổn thương thính giác của bạn bằng cách làm hỏng các tế bào lông nhỏ trong tai trong. Các tế bào lông này chuyển đổi rung động âm thanh thành tín hiệu điện gửi đến não. Khi các tế bào lông bị tổn thương, chúng không thể gửi tín hiệu hiệu quả, dẫn đến mất thính lực.
Ù tai là dấu hiệu sớm của việc mất thính lực do tiếng ồn. Không có cách nào để sửa chữa các tế bào lông bị tổn thương. Máy trợ thính hoặc các thiết bị khác có thể giúp bạn nghe rõ hơn, nhưng thính giác của bạn sẽ không tự phục hồi.
Tiếng ồn lớn không chỉ gây hại cho thính giác mà còn có thể gây ra các vấn đề khác như mệt mỏi, cáu kỉnh, huyết áp cao, nhịp tim nhanh hơn, đau bụng, khó ngủ, vấn đề với sự phát triển của thai nhi, khó tập trung, giảm hiệu suất làm việc, và khó khăn trong giao tiếp.
Âm thanh bao nhiêu gây mất thính lực?
Mất thính lực do tiếng ồn xảy ra khi bạn nghe âm thanh lớn. Âm thanh này có thể kéo dài, như nghe hòa nhạc, hoặc ngắn, như tiếng súng.
Ba yếu tố gây nguy cơ mất thính lực gồm: độ lớn của tiếng ồn, khoảng cách của bạn với tiếng ồn, và thời gian bạn nghe tiếng ồn.
Máy đo mức âm thanh đo mức độ tiếng ồn bằng đơn vị decibel, các decibel có trọng số A, viết tắt dBA. Mức tiếng ồn càng cao thì âm thanh càng lớn.
Bạn có thể nghe âm thanh ở mức 70 dBA hoặc thấp hơn bao lâu tùy thích. Âm thanh ở mức 85 dBA có thể dẫn đến mất thính lực nếu bạn nghe hơn 8 giờ liên tục. Âm thanh trên 85 dBA có thể làm hỏng thính giác nhanh hơn.
Tiếng nổ lớn hoặc vụ nổ kéo dài chưa đến một giây có thể gây mất thính lực vĩnh viễn ngay lập tức. Tiếng ồn này, được gọi là tiếng ồn xung kích hoặc tiếng ồn va chạm, có thể đến từ tiếng súng hoặc pháo hoa. Chúng ta đo tiếng ồn xung kích bằng áp suất đỉnh dB, hoặc dBP. Tiếng ồn xung kích lớn hơn 140 dBP sẽ làm tổn thương thính giác của bạn ngay lập tức.
Mức độ tiếng ồn nguy hiểm và an toàn
- Tiếng ồn xung kích gây đau đớn, không an toàn trong bất kỳ khoảng thời gian nào:
150 dBP: pháo hoa ở khoảng cách một mét, pháo, súng ngắn.
140 dBP: súng.
- Tiếng ồn đều đặn gây đau đớn, không an toàn trong bất kỳ khoảng thời gian nào:
130 dBA: máy khoan búa.
120 dBA: máy bay phản lực cất cánh, còi báo động, máy khoan khí nén.
- Tiếng ồn cực kỳ lớn, nguy hiểm cho thính giác; cần đeo nút bịt tai hoặc bịt tai:
112 dBA: công suất tối đa của một số máy nghe nhạc MP3, buổi hòa nhạc rock, máy cưa xích.
106 dBA: máy thổi lá chạy bằng xăng, máy thổi tuyết.
100 dBA: máy kéo, nghe bằng tai nghe.
94 dBA: máy sấy tóc, máy xay sinh tố, máy chế biến thực phẩm.
- Tiếng ồn rất lớn, nguy hiểm cho thính giác; đeo nút bịt tai hoặc bịt tai:
91 dBA: tàu điện ngầm, xe máy chạy qua, máy cắt cỏ chạy bằng xăng.
- Tiếng ồn vừa phải, nghe an toàn trong bất kỳ khoảng thời gian nào:
70 dBA: trò chuyện nhóm, máy hút bụi, đồng hồ báo thức.
60 dBA: cuộc trò chuyện thông thường, máy rửa chén, máy sấy quần áo.
50 dBA: mưa vừa phải.
40 dBA: phòng yên tĩnh.
- Tiếng ồn yếu ớt, nghe an toàn trong bất kỳ khoảng thời gian nào:
30 dBA: thì thầm, thư viện yên tĩnh.
Dấu hiệu cho thấy tiếng ồn quá lớn
- Bạn phải nói to để người khác nghe thấy;
- Bạn không thể nghe hoặc hiểu người nào đó cách bạn một mét;
- Tiếng nói xung quanh bạn nghe có vẻ bị bóp nghẹt hoặc đục sau khi bạn rời khỏi khu vực ồn ào;
- Bạn bị đau hoặc ù tai sau khi nghe thấy tiếng ồn (hiện tượng ù tai này có thể kéo dài vài phút hoặc vài ngày).
Cách bảo vệ thính giác
- Để bảo vệ thính giác, hãy tránh tiếng ồn lớn bất cứ khi nào có thể.
- Đeo nút bịt tai hoặc bịt tai khi ở trong môi trường ồn ào. Giảm âm lượng trên các thiết bị nghe cá nhân.
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị tổng thời gian tiếp xúc hàng tuần là 40 giờ ở mức âm lượng không quá 80 dB đối với người lớn và 75 dB đối với trẻ em trên các thiết bị nghe cá nhân.
- Với mức tiếng ồn trên 85 dBA, cứ mỗi 3dB tăng lên, thời gian nghe an toàn giảm một nửa. Ví dụ: bạn có thể nghe âm thanh ở mức 85 dBA trong tối đa 8 giờ. Nếu âm thanh tăng lên 88 dBA, thời gian nghe an toàn là 4 giờ. Và nếu âm thanh tăng lên 91 dBA, thời gian nghe an toàn của bạn giảm xuống còn 2 giờ.
- Chọn mua các sản phẩm yên tĩnh hơn.
- Lên tiếng với ban quản lý về tiếng ồn lớn ở những nơi công cộng. Mất thính lực do tiếng ồn thường diễn ra chậm và không đau, nhưng nó là vĩnh viễn.
Mỹ Ý (Theo American Speech - Language - Hearing Association)
