Nguyên nhân trẻ tái phát viêm phổi
Sức đề kháng yếu, môi trường sống ô nhiễm, chăm sóc không đúng cách có thể khiến trẻ bị tái phát viêm phổi dù đã được điều trị.
Viêm phổi là bệnh lý hô hấp nghiêm trọng và phổ biến ở trẻ dưới 5 tuổi, khả năng lây lan nhanh, hiện vẫn chưa có phương pháp phòng ngừa triệt để.
Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Đức Tuấn, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết nguyên nhân gây bệnh có thể do vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng. Các tác nhân gây nhiễm trùng xâm nhập cơ thể làm tổn thương nhu mô phổi, túi phế nang chứa dịch dẫn đến ho, khó thở, đau ngực, nhịp thở nhanh, rút lõm lồng ngực... Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị viêm phổi nhiều lần, có khi chưa khỏi hẳn lại tái phát, phải nhập viện.
Sức đề kháng yếu
Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện khiến khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh kém. Sau mỗi đợt viêm phổi, trẻ cần thời gian phục hồi. Tuy nhiên, nếu giai đoạn này, bé không được chăm sóc đúng cách, dinh dưỡng thiếu hụt hoặc mắc thêm cảm lạnh, cúm, viêm họng... thì hệ miễn dịch càng suy yếu, tạo điều kiện để vi khuẩn, virus tấn công trở lại.
Trẻ mắc các bệnh lý nền mạn tính
Trẻ bị hen phế quản, viêm mũi xoang, viêm amidan mạn, trào ngược dạ dày thực quản... dễ bị tái phát viêm phổi hơn. Những bệnh này khiến đường thở luôn trong tình trạng viêm, tiết nhiều dịch, cản trở quá trình lưu thông không khí và dẫn lưu đờm. Dịch tiết ứ đọng trong phổi là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi.
Trẻ bị suy dinh dưỡng
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng "hàng rào miễn dịch". Thiếu protein, vitamin A, C, D, kẽm hoặc sắt làm giảm khả năng sản xuất kháng thể, khiến niêm mạc đường hô hấp dễ bị tổn thương.
Môi trường sống ô nhiễm
Trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi mịn, khí thải từ xe cộ hoặc bếp than có nguy cơ viêm đường hô hấp cao hơn. Độ ẩm cao, nấm mốc trong phòng ngủ hoặc nơi sinh hoạt cũng khiến vi sinh vật gây bệnh phát triển mạnh.
Bác sĩ Tuấn lưu ý phụ huynh khi thấy con đỡ sốt, giảm ho cũng không tự ý ngưng thuốc hoặc không tái khám theo chỉ định. Bởi ngưng thuốc có thể khiến vi khuẩn chưa được tiêu diệt hoàn toàn, tiếp tục phát triển trở lại và gây viêm phổi.
Vào mùa đông xuân, không khí lạnh, độ ẩm thấp và chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm cao làm cho đường hô hấp co lại, giảm lưu thông khí, tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn hoạt động mạnh. Trẻ nhỏ không được giữ ấm cơ thể dễ bị viêm mũi họng, viêm tiểu phế quản. Ngược lại, ủ ấm trẻ quá mức dễ khiến bé ra nhiều mồ hôi dễ dẫn đến cảm lạnh, viêm phổi tái phát.
Lạm dụng thuốc kháng sinh
Dùng thuốc không đúng, đủ liều dẫn đến tình trạng vi khuẩn kháng thuốc. Khi trẻ mắc lại bệnh, vi khuẩn khó bị tiêu diệt, làm cho quá trình điều trị kéo dài, dễ biến chứng.
Trẻ tiếp xúc thường xuyên với nguồn lây nhiễm
Trẻ tiếp xúc với nguồn lây nhiễm khi cơ thể còn yếu, hệ miễn dịch chưa kịp hồi phục hoàn toàn sau đợt viêm phổi trước, nguy cơ tái nhiễm cao. Do virus, vi khuẩn có thể lây nhiễm chéo khi trẻ ho, hắt hơi, tiếp xúc với đồ chơi hoặc tay nhiễm khuẩn.
Để phòng ngừa viêm phổi tái phát, cha mẹ cần tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi trẻ được kê đơn thuốc, phụ huynh cần dùng đủ liều và đúng thời gian, tái khám, tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn uống đầy đủ, cho trẻ bú mẹ trong 6 tháng đầu. Tiêm phòng các loại vaccine như phế cầu, Hib, cúm, sởi... cũng rất quan trọng.
Giữ vệ sinh môi trường sống của trẻ sạch sẽ, thông thoáng, tránh khói thuốc và bụi bẩn. Khi thời tiết lạnh, trẻ cần mặc ấm nhưng không ủ kín, gia đình giữ nhiệt độ phòng ổn định, duy trì độ ẩm ở 40-60%. Trẻ uống đủ nước, rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang khi ra ngoài.
