Hiểm họa từ bút tiêm giảm cân
Ozempic và Wegovy được nhiều người gọi "bút giảm cân thần kỳ" song chuyên gia cảnh báo rủi ro từ tác dụng phụ.
Ozempic - chứa hoạt chất semaglutide - được bào chế dưới dạng dung dịch đựng trong bút tiêm. Thuốc chứa các hàm lượng là 0,25mg, 0,5mg và 1mg, tiêm mỗi tuần một lần vào bụng, đùi hoặc cánh tay.
Thuốc được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) lần đầu phê duyệt vào năm 2017 để điều trị bệnh tiểu đường. Bốn năm sau, cơ quan này chấp thuận phiên bản nâng cấp Ozempic là Wegovy, điều trị béo phì. Chúng được các bác sĩ ca ngợi đã "thay đổi cuộc chơi" trong cuộc chiến với béo phì. Kết quả điều trị của các sản phẩm này có hiệu quả chẳng kém phương pháp phẫu thuật giảm cân.
Sự chú ý tăng lên từ khi chúng được những người nổi tiếng như tỷ phú Elon Musk, người đã sử dụng Wegovy (chứa semaglutide) để lấy lại vóc dáng, ca ngợi. Jeremy Clarkson, người dẫn chương trình truyền hình nổi tiếng ở Anh cũng nói ông giảm cân "tuyệt vời" nhờ thuốc trên. Siêu mẫu Kim Kardashian được cho là đã sử dụng semaglutide để mặc vừa chiếc váy của cố diễn viên huyền thoại Marilyn Monroe tại sự kiện thời trang Met Ball 2023.
Vào tháng 9, tạp chí Variety đưa tin các diễn viên và nhà sản xuất "đang lặng lẽ ca ngợi loại thuốc này" trên Signal, một ứng dụng nhắn tin được mã hóa. Trên TikTok, hashtag #Ozempic có hơn 273 triệu lượt xem. Mọi người bày tỏ sự bất ngờ về hiệu quả giảm cân của thuốc, đồng thời chia sẻ câu chuyện về tác dụng phụ.
Ozempic hoạt động thế nào?
Ozempic và Wegovy chứa hoạt chất semaglutide làm giảm lượng đường trong máu và điều chỉnh insulin, rất quan trọng đối với những người mắc bệnh tiểu đường type 2.
Thuốc mô phỏng hormone glucagon-like peptide-1 (GLP-1) được sản xuất tự nhiên trong ruột. Hormone hạn chế cảm giác thèm ăn bằng cách báo hiệu cơ thể đã no, giảm tốc độ làm rỗng dạ dày. Kết quả, người bị béo phì thành công giảm cân.
Tiến sĩ Janice Jin Hwang, trưởng khoa nội tiết và chuyển hóa tại Trường Y Đại học Bắc Carolina, cho biết người dùng thuốc thấy no nhanh hơn. Họ "không còn cảm giác hấp dẫn đối với thực phẩm". Một số người thậm chí không suy nghĩ đến việc ăn uống. Tiến sĩ Robert Gabbay, giám đốc khoa học và y tế của Hiệp hội Tiểu đường Mỹ, cho biết thuốc có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch đối với những người bị tiểu đường.
Rủi ro khi sử dụng Ozempic và Wegovy
Người dùng Ozempic và Wegovy để điều trị tiểu đường hay giảm cân đều có thể bị buồn nôn và mất nước. Một số người cảm thấy mệt mỏi và khó chịu. Tác dụng phụ khác là thay đổi nhu động ruột, khiến người dùng tiêu chảy hoặc táo bón nặng.
"Triệu chứng tệ đến mức một số bệnh nhân phải đến khoa cấp cứu, loại thuốc này không phải trò đùa", Phó giáo sư Andrew Kraftson, khoa chuyển hóa, nội tiết và tiểu đường tại Bệnh viện Michigan Medicine nói. Ông khuyến nghị các bác sĩ kê thuốc chống buồn nôn, thuốc nhuận tràng cho người dùng.
Trong một số ít trường hợp, thuốc có thể làm tăng nguy cơ viêm tụy. Một số bệnh nhân cũng bị sỏi mật. Tiến sĩ Gabbay cho biết, ông đã tiếp nhận những bệnh nhân bị nôn mửa nghiêm trọng đến mức phải ngừng dùng thuốc. Ở các ca cực đoan, bệnh nhân bị suy dinh dưỡng. Ngoài ra, giảm cân nhanh chóng cũng khiến da mất collagen và elastin, gây hiện tượng được gọi là "khuôn mặt Ozempic".
Giới chuyên gia lo ngại dừng sử dụng Wegovy có thể dẫn đến rủi ro tăng cân trở lại. Một nghiên cứu của Đại học Liverpool, công bố hồi năm 2022, cho thấy các bệnh nhân giảm 18% trọng lượng sau khi sử dụng thuốc có chất semaglutide trong 68 tuần. Nhưng một năm sau khi ngừng sử dụng thuốc, họ phục hồi 2/3 số cân nặng trước đó. Một số chuyên gia cảnh báo Wegovy sẽ giống như statin, một loại thuốc trị mỡ máu mà bệnh nhân phải sử dụng suốt đời.
