Chảy máu cam
Mũi chứa nhiều các mạch máu nên dù chỉ là chấn thương nhỏ ở mặt cũng có thể khiến chảy máu mũi. Tình trạng này cũng có thể xảy ra mà không có tác động bên ngoài, tự phát do mắc các bệnh lý tiềm ẩn.
Triệu chứng
Triệu chứng chính của chảy máu cam là máu chảy ra từ mũi, có thể khác nhau về mức độ nghiêm trọng, chảy ra từ một hoặc cả hai bên mũi.
Nguyên nhân
Chấn thương trực tiếp: Một cú đánh vào mặt hoặc va đập có thể làm ảnh hưởng đến niêm mạc mũi, gây chảy máu.
Kích ứng: Ngoáy hoặc xì mũi thường xuyên, quá mạnh có thể khiến niêm mạc mũi dễ chảy máu hơn.
Dị vật: Dị vật mắc kẹt trong khoang mũi có thể làm xáo trộn mô và mạch máu tại chỗ.
Đi máy bay và ở nơi quá cao: Thay đổi độ cao và áp suất không khí có thể khiến các mạch máu mũi giãn ra, co lại. Những xáo trộn này có khả năng dẫn đến chảy máu cam.
Viêm: Viêm do dị ứng hoặc nhiễm trùng như viêm xoang có thể làm hỏng các mạch máu trong mũi.
Độ ẩm: Khí hậu có độ ẩm thấp có thể gây nứt mô mũi, làm chảy máu.
Bệnh gan: Bệnh gan có thể cản trở quá trình đông máu và dẫn đến chảy máu mũi thường xuyên hoặc nghiêm trọng.
Thuốc: Sử dụng thuốc làm loãng máu hoặc thuốc chống viêm không steroid có thể gây chảy máu mũi. Thuốc steroid dạng xịt mũi cũng có thể khiến khô niêm mạc mũi, tăng nguy cơ chảy máu mũi.
Chất gây kích ứng: Tiếp xúc với khói thuốc hoặc khói gây kích ứng có thể làm hỏng niêm mạc mũi, gây chảy máu mũi.
Xạ trị và hóa trị: Hóa trị có thể làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu làm cho quá trình đông máu trở nên khó khăn hơn, chảy máu thường xuyên hơn.
Các nguyên nhân khác: Mắc các tình trạng ảnh hưởng đến mạch máu như giãn mạch xuất huyết di truyền, phẫu thuật mũi, thiếu canxi, các bệnh về máu (máu khó đông, bạch cầu).
Phân biệt
Trong trường hợp chảy máu mũi phía trước, máu chảy ra từ thành giữa hai lỗ mũi. Phần này của mũi chứa nhiều mạch máu mỏng manh. Chảy máu mũi phía trước là loại chảy máu mũi phổ biến nhất.
Nếu Trong chảy máu mũi sau, máu bắt nguồn từ các vị trí xa hơn về phía sau và cao hơn ở mũi. Khu vực này của khoang mũi chứa các nhánh động mạch cung cấp máu cho mũi. Vỡ các động mạch này gây chảy máu nhiều có thể xen kẽ với các giai đoạn không chảy máu. Chảy máu cam sau thường nghiêm trọng hơn chảy máu cam trước, có thể cần được chăm sóc y tế.
Phòng ngừa
Tránh ngoáy mũi.
Tránh xì mũi quá mạnh hoặc quá thường xuyên.
Không gắng sức hoặc hoạt động mạnh sau khi chảy máu mũi.
Tránh các chất gây kích ứng và thuốc xịt mũi làm khô.
Há miệng khi hắt hơi để giảm áp lực trong xoang mũi.
Giữ ẩm niêm mạc mũi, ví dụ sử dụng bình xịt nước muối và máy tạo độ ẩm khi ở những nơi khí hậu khô.
Điều trị
Các phương pháp điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng chảy máu cam cũng như nguyên nhân cơ bản.
Chèn gạc: Bác sĩ có thể chèn gạc vào khoang mũi để tạo áp lực lên nguồn chảy máu.
Đốt điện: Một vùng niêm mạc mũi sẽ được đốt điện để bịt kín các mạch máu đang chảy.
Phẫu thuật vách ngăn: Nếu vách ngăn lệch gây chảy máu mũi thường xuyên, bác sĩ có thể nắn thẳng vách ngăn trong quá trình phẫu thuật.
Xử trí
Hầu hết chảy máu mũi không phải là trường hợp cấp cứu y tế và mọi người khắc phục tại nhà. Bước đầu tiên của phương pháp này là cầm máu với các thao tác gồm:
Ngồi xuống và véo chặt các phần mềm của mũi, thở bằng miệng.
Nghiêng người về phía trước để ngăn máu chảy vào xoang và cổ họng, có thể dẫn đến hít phải máu hoặc nôn ọe.
Ngồi ở tư thế sao cho đầu cao hơn tim, nhờ đó giảm huyết áp và làm chậm quá trình chảy máu tiếp theo.
Tiếp tục ấn vào mũi, nghiêng người về phía trước và ngồi thẳng lưng trong 10-15 phút để máu đông lại. Nếu máu chảy kéo dài hơn 20 phút, cần phải được chăm sóc y tế.
Một người cần được chăm sóc y tế sớm nếu có các tình trạng sau:
Chảy máu cam thường xuyên.
Chấn thương ở đầu.
Đang dùng thuốc làm loãng máu.
Chảy máu kéo dài hơn 10-15 phút.
Chảy máu kèm theo tim đập thình thịch.
