Liệt mặt, ù tai do zona thần kinh
Zona thần kinh có thể tấn công dây thần kinh ở vùng mặt dẫn đến liệt mặt, mất thính lực, gọi là hội chứng Ramsay Hunt.
Bác sĩ Hoa Tuấn Ngọc, Quản lý Y khoa Vùng 1 - Đông Nam Bộ, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết Ramsay Hunt là biến chứng của bệnh zona thần kinh. Theo nguồn nghiên cứu được đăng tải trên Thư viện Y khoa quốc gia Mỹ, mọi người đều có thể mắc hội chứng này, song bệnh phổ biến ở người lớn tuổi. Nữ giới có tỷ lệ mắc Ramsay Hunt cao hơn nhiều so với nam giới.
Người bệnh xuất hiện phát ban, nổi mụn nước ở trong tai, miệng hoặc đôi khi không gây phát ban ngoài da. Bệnh gây yếu hoặc liệt cơ mặt cùng bên với tai bị ảnh hưởng. Phát ban và liệt mặt có thể xảy ra cùng lúc.
Do cơ mặt bị yếu hoặc liệt, góc miệng của người bệnh thường trễ xuống, nhắm mắt một bên vùng mặt gặp khó khăn kèm theo đau và mờ mắt, khô mắt, chảy nước mắt. Liệt mặt cũng làm cho người bệnh nói khó, chảy nước dãi, khuôn mặt, nụ cười mất cân xứng. Người bệnh còn gặp triệu chứng như ù tai, mất thính lực, chóng mặt do dây thần kinh tiền đình ốc tai bị tổn thương; khàn giọng, khó nuốt, mất vị giác do tổn thương dây thần kinh phế vị. Việc chóng mặt, mất thăng bằng có thể gây ra tai nạn trong sinh hoạt.
Bác sĩ Ngọc cho biết so với liệt dây thần kinh số 7 đơn thuần, hội chứng Ramsay Hunt thường gây liệt mặt nặng hơn và khả năng hồi phục kém hơn. Thời gian phục hồi của hội chứng Ramsay Hunt phụ thuộc vào mức độ tổn thương dây thần kinh và sức khỏe của người bệnh, có thể từ vài tuần cho đến một năm. Tuy nhiên, ngay cả khi điều trị kịp thời, một số trường hợp vẫn dẫn đến liệt mặt vĩnh viễn hoặc mất thính lực.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh zona cũng làm tăng tỷ lệ mắc hội chứng Ramsay Hunt, như: mắc bệnh gây suy giảm miễn dịch như HIV, các bệnh lý ác tính, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch, corticosteroid , hóa trị, suy dinh dưỡng, căng thẳng tinh thần...
Ngoài đau thần kinh sau zona, hội chứng Ramsay Hunt, bệnh zona còn có thể gây ra các biến chứng khác như viêm não, viêm tủy sống và đột quỵ. Nguyên nhân là virus có thể viêm mạch máu, làm yếu thành mạch và tăng nguy cơ vỡ mạch máu não.
Để giảm nguy cơ mắc và gặp biến chứng do zona, bác sĩ khuyến cáo người dân nên tiêm vaccine thủy đậu và zona thần kinh. Hiện vaccine thủy đậu có lịch tiêm từ 9 tháng tuổi và người lớn, hai mũi cách nhau từ 1-3 tháng tùy độ tuổi. Còn zona thần kinh có chỉ định tiêm cho người từ 50 tuổi trở lên hoặc người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh do bệnh lý hoặc sử dụng các thuốc, phương pháp ức chế hệ miễn dịch. Lịch tiêm 2 mũi cách nhau từ 1-2 tháng.
Bên cạnh đó, mọi người cần duy trì một lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, tập thể dục đều đặn cũng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh.
