Khớp giả hình thành sau gãy xương gây đau cổ tay
Hà NộiSau tai nạn lao động, anh Tuấn, 49 tuổi, hình thành khớp giả xương thuyền cổ tay gây sưng đau, được bác sĩ phẫu thuật giúp vận động bình thường.
Anh Tuấn, lao động ở Malaysia 8 năm trước bị thùng phuy nặng rơi vào bàn tay phải gây rạn xương thuyền. Đây là xương nhỏ, dẹt ở cổ tay, làm nhiệm vụ ổn định khớp, cho phép gập, duỗi, nghiêng xoay cổ tay linh hoạt. Anh được bó bột sau đó lao động bình thường, gần đây cổ tay lại đau, sưng tím, các ngón tay không gập được hoàn toàn, uống thuốc không đỡ.
Anh Tuấn về Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội chụp X-quang và cắt lớp vi tính CT, phát hiện khớp giả ở xương thuyền. TS.BS Chế Đình Nghĩa, Phó khoa Chấn thương Chỉnh hình, giải thích xương từng bị gãy nhưng điều trị không hiệu quả nên không liền, lâu ngày tạo ra một khoảng hở giống như khớp gây đau đớn, hạn chế vận động và thường xuyên tái phát.
Bác sĩ Nghĩa giải thích xương thuyền là điểm kết nối cẳng tay với các xương cổ tay khác, giúp truyền lực từ cẳng tay xuống bàn tay khi cầm nắm, nâng hoặc chống đỡ vật nặng, nên cũng là xương dễ gãy nhất khi bị ngã chống tay hoặc tai nạn lao động. Khu vực này rất ít mạch máu nuôi nên một khi xương gãy rất khó liền, dễ tạo thành tổn thương khớp giả.
Bác sĩ Nghĩa đánh giá tình trạng khớp giả của anh Tuấn nghiêm trọng vì kéo dài nhiều năm, tái phát nhiều lần. Bệnh nhân còn lao động nặng hàng ngày khiến các đầu xương cọ xát liên tục, không liền được mà còn khiến cơ thể phản ứng lại, tích tụ canxi tại vị trí tổn thương làm đặc hai đầu xương, chai cứng như đá. Khớp giả tồn tại ngày càng đau nặng hơn, gây thoái hóa sớm khớp cổ tay có thể khiến bệnh nhân mất khả năng vận động.
Anh Tuấn được phẫu thuật cố định ổ khớp giả xương thuyền sử dụng xương ghép tự thân. Bác sĩ rạch đường mổ 3 cm trên vùng cổ tay, dùng khoan mài sạch hai diện gãy của ổ khớp giả, loại bỏ các đầu "xương hóa đá". Sau đó, êkíp mở đường mổ ở hông bệnh nhân lấy một mảnh xương xốp giữa mào chậu ghép lên khoảng hở giữa hai đầu gãy xương thuyền vừa xử lý. Các đoạn xương được cố định bằng hai vít chuyên dụng.
Quá trình phẫu thuật được thực hiện dưới máy chụp X-quang liên tục (C-arm), giúp xác định chính xác vị trí khớp giả, trục đặt vít Herbert theo kế hoạch mổ 3D, tránh lệch chỉ vài độ có thể khiến vít xuyên khỏi xương thuyền vốn rất nhỏ.
Hậu phẫu, anh Tuấn đeo nẹp cố định cổ tay. Từ tuần thứ 5 anh được tháo nẹp để tập phục hồi chức năng, sinh hoạt, vận động lại cổ tay như bình thường, chỉ tránh bê vác nặng. Tái khám sau 3 tháng, các mảnh xương liền tốt, anh Tuấn tiếp tục tập phục hồi chức năng để phục hồi vận động và sức mạnh khớp cổ tay.
Bác sĩ Nghĩa cho biết gãy xương thuyền cổ tay là chấn thương thường gặp trong lao động, tai nạn giao thông, chơi thể thao, ngã chống tay, bê vác vật nặng bị đè ép. Người bệnh nghỉ ngơi, uống thuốc giảm đau nên thường chủ quan. Phát hiện bệnh muộn khiến điều trị khó khăn, xương thuyền khó lành gây ra tình trạng khớp giả, tái phát thường xuyên, thoái hóa khớp sớm.
Bệnh nhân có triệu chứng gãy xương thuyền, tự ấn vào vùng hõm lào (hố lõm nằm giữa hai đường gân cơ duỗi ngón cái) thấy đau nhói cần tới bệnh viện khám ngay để được chẩn đoán, can thiệp kịp thời, tái khám định kỳ để đánh giá tình trạng liền xương. Bất động vị trí xương gãy, bổ sung dinh dưỡng đặc biệt là vitamin D, không hút thuốc lá, quản lý bệnh nền tốt giúp xương nhanh liền hơn.
