Hành trình tái sinh của cầu thủ bóng bầu dục không dạ dày
Nhật BảnVốn tự tin với thể hình vạm vỡ của một cầu thủ bóng bầu dục, Yasuo sụp đổ khi phát hiện mắc ung thư ở tuổi 30 và phải cắt toàn bộ dạ dày.
14 năm trước, Yasuo, một cầu thủ bóng bầu dục 30 tuổi, nặng hơn 115 kg. Anh có công việc bán hàng bận rộn, thường phải tăng ca đến tối muộn. Yasuo có uống rượu bia và hút thuốc lá.
"Một ngày trước khi được chẩn đoán ung thư, tôi còn ăn hết hai bát cơm bò cỡ lớn ở một chuỗi cửa hàng, và hoàn toàn không có triệu chứng gì đáng chú ý. Tôi ăn rất ngon miệng", anh nhớ lại. "Tôi đã chơi bóng bầu dục từ thời sinh viên nên đến phòng gym 5 ngày một tuần."
Bước ngoặt đến khi một người họ hàng của anh được chẩn đoán mắc ung thư dạ dày. Khi Yasuo đến thăm người thân trong bệnh viện, bác sĩ đã đề nghị anh đi xét nghiệm và nói rằng: "Bệnh này có thể do di truyền, vậy sao cậu không thử kiểm tra cho chắc".
Anh đi xét nghiệm mà không suy nghĩ nhiều nhưng sốc khi biết mình bị ung thư dạ dày. Bác sĩ cho biết khối u ung thư đang ở giai đoạn một hoặc hai nhưng trường hợp của anh là một dạng đặc biệt với khoảng 50 khối u nhỏ mọc trong dạ dày. Lựa chọn duy nhất khi đó là cắt bỏ toàn bộ dạ dày. "Nếu lúc đó không đi xét nghiệm, có lẽ tôi đã không qua khỏi trong vòng một năm", Yasuo kể.
Theo dữ liệu năm 2019 từ Trung tâm Ung thư Quốc gia, tỷ lệ mắc ung thư trong suốt cuộc đời là 65,5% đối với nam và 51,2% đối với nữ, có nghĩa là cứ hai người thì sẽ có một người mắc ung thư trong đời.
Anh vốn tự tin vào thể lực và nghĩ rằng mình hoàn toàn khỏe mạnh nhưng chẩn đoán đột ngột đã giáng một đòn mạnh vào anh. Việc này đã thay đổi cuộc đời Yasuo một cách ngoạn mục. Thời gian từ lúc được chẩn đoán ung thư đến khi phẫu thuật trôi qua rất nhanh. Anh không cần hóa trị hay xạ trị, việc điều trị được hoàn tất chỉ bằng phẫu thuật cắt bỏ dạ dày. Tuy nhiên, cuộc chiến thực sự chỉ mới bắt đầu.
Sau khoảng hai tuần nằm viện, Yasuo được xuất viện. Anh không đi làm lại trong khoảng một tháng rưỡi mà tập trung vào việc phục hồi chức năng. "Khi dạ dày không còn, tôi thậm chí không thể làm được một việc cơ bản là ăn uống. Sau phẫu thuật, chỉ cần ăn một miếng nhỏ là tôi đã thấy no và việc ăn uống khiến tôi cảm thấy không khỏe", Yasuo nói.
Anh mất nhiều năm chỉ để tìm ra món gì đó mình có thể ăn mà không bị quá sức. "Phải khoảng 7-8 năm sau phẫu thuật, tôi mới có thể ăn cơm bình thường trở lại", Yasuo cho biết.
Những bệnh nhân không có dạ dày phải chịu đựng "hội chứng Dumping" (dumping syndrome), một tình trạng mà thức ăn nhanh chóng đổ xuống ruột non, gây ra các triệu chứng như toát mồ hôi lạnh, tim đập nhanh, chóng mặt. Yasuo phải chịu đựng tình trạng này trong một thời gian dài. "Có lúc tôi ghét việc ăn uống, vì sợ rằng ăn vào sẽ bị ốm. Lúc đó tôi đã sụt hơn 20 kg, chỉ còn dưới 70 kg dù cao 183 cm", Yasuo chia sẻ.
Những người xung quanh lo lắng cho Yasuo nhưng với tinh thần của một cầu thủ bóng bầu dục bẩm sinh, anh đã tiếp cận quá trình phục hồi với một thái độ tích cực. Rút kinh nghiệm từ việc chơi bóng bầu dục, anh cảm thấy rằng "chỉ cần tiếp tục vận động" và bắt đầu tập tạ trở lại chỉ một tháng sau ca mổ. "Do phẫu thuật đã cắt qua cơ bụng nên tôi thậm chí không thể tự ngồi dậy khi đẩy tạ trên ghế. Nhưng nếu không làm gì cả, tôi sẽ yếu đi. Tôi bắt đầu với những gì mình có thể làm", anh nói.
Ueda Nono gặp Yasuo vào năm 2018, sau khi anh đã vượt qua căn bệnh ung thư và lấy lại vóc dáng nhờ phục hồi chức năng kết hợp luyện tập. Anh cũng hoàn thành đợt kiểm tra sức khỏe sau 5 năm và được bác sĩ thông báo rằng bệnh đã thuyên giảm.
Nono nhớ lại lúc mới gặp, Yasuo là "một chàng trai bình thường, khỏe mạnh và cơ bắp". "Sau khi hẹn hò, tôi mới biết anh ấy từng bị ung thư dạ dày và không còn dạ dày nữa. Ban đầu tôi rất ngạc nhiên vì không thể tưởng tượng được điều đó từ vẻ ngoài khỏe mạnh của anh", cô nói.
Ngay cả bây giờ, Yasuo cũng không thể ăn nhiều một lúc. Vì vậy, anh luôn ăn những bữa nhỏ để nạp năng lượng trong ngày. Yasuo và Nono ăn bữa chính cùng nhau nhưng sau đó anh còn ăn vặt thêm như bánh gạo, chocolate và thanh protein. Cả hai cố gắng sáng tạo, chẳng hạn để Yasuo ăn món đặc trước món lỏng. Hai người cũng cùng nhau tập luyện ở phòng gym và đi dạo vào cuối tuần, tránh các món ăn nhiều dầu mỡ và ăn lẩu với nhiều rau. "Chúng tôi sống cuộc sống hàng ngày như những người bình thường", Nono nói.
Việc chứng kiến Yasuo vượt qua bệnh ung thư dạ dày đã khiến Nono thay đổi lối sống của chính mình. Cô ý thức hơn về việc ăn chậm và nhai kỹ. Yasuo cũng tập luyện mỗi ngày, với nhiều phương pháp khác nhau và hướng dẫn cho bạn đời. "Khi mới gặp, anh ấy gầy hơn bây giờ. Nhưng khi chúng tôi dành nhiều thời gian bên nhau, Yasuo đã ăn nhiều, tập tạ và to lớn hơn nên tôi tự hào rằng anh có thể thay đổi vóc dáng của mình nhờ nỗ lực, ngay cả sau khi bị cắt bỏ dạ dày", Nono tâm sự.
Theo Enomoto Masaya, bác sĩ phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Nishitokyo, ung thư dạ dày bắt đầu từ niêm mạc ở lớp trong cùng của dạ dày và phát triển theo thời gian. Khi tiến triển, nó có thể gây đau bụng và thiếu máu. Nếu tiến triển xa hơn, nó có thể di căn đến các cơ quan nội tạng khác, làm suy yếu toàn bộ cơ thể và có thể cướp đi sinh mạng. Các trường hợp xuất hiện nhiều khối u ung thư cùng lúc như trường hợp này là cực kỳ hiếm, nhưng bệnh cũng có thể phát triển ở độ tuổi trẻ do yếu tố di truyền.
"Xét nghiệm bari hoặc nội soi dạ dày là cần thiết để phát hiện ung thư dạ dày. Ngay cả khi gen không liên quan trực tiếp, vẫn có những trường hợp ung thư dạ dày phát triển ở độ tuổi 30, vì vậy tôi khuyên bất kỳ ai chưa từng nội soi dạ dày nên thực hiện", bác sĩ Enomoto cho hay.
Theo bác sĩ Enomoto, để chẩn đoán ung thư sớm, bạn nên thực hiện các xét nghiệm bổ sung ngoài việc kiểm tra sức khỏe tại công ty như chọn thêm tầm soát ung thư và khám sức khỏe tổng quát toàn diện (nội soi dạ dày, đại tràng).
Từ kinh nghiệm bản thân, Yasuo cho biết "việc trông khỏe mạnh và việc bạn có bị ung thư hay không là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau". Ung thư có thể âm thầm tiến triển bên trong cơ thể, ngay cả khi bạn có cơ bắp và năng động, như trường hợp của Yasuo.
"Nhiều người cảm thấy yên tâm với các đợt kiểm tra sức khỏe của công ty nhưng đó không nhất thiết là các xét nghiệm để 'tìm ra ung thư' vì vậy tôi hy vọng rằng khi bước sang tuổi 30, bạn sẽ đi kiểm tra với tâm thế chủ động 'đi tìm ung thư'. Điều thực sự đáng sợ là không có triệu chứng gì và sự ngộ nhận 'mình còn trẻ' hay 'mình khỏe mạnh nên không sao đâu'", Yasuo nói.
Anh cũng nói rằng các xét nghiệm có thể tốn 30.000-50.000 yen (5-8,6 triệu đồng) nhưng nếu được xác nhận 'không có vấn đề gì, bạn khỏe mạnh' thì điều đó cũng đủ để bạn hạnh phúc. "Tôi may mắn được phát hiện tình cờ ở giai đoạn đầu nhưng sự trùng hợp như vậy không phải lúc nào cũng xảy ra, vì vậy tôi muốn mọi người hãy chủ động đi xét nghiệm", anh Yasuo nói.
