Đột phá trong điều trị ung thư gan giai đoạn muộn
Điều trị ung thư gan giai đoạn muộn thường gặp nhiều khó khăn, song phác đồ miễn dịch kép mới đã mở ra cơ hội sống cho những bệnh nhân này.
TS.BS Nguyễn Thanh Hùng, Phó Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết ung thư gan vẫn là một trong những loại ung thư hàng đầu tại Việt Nam, với hơn 24.000 ca mắc mới mỗi năm. Các yếu tố nguy cơ chính ở nước ta là virus viêm gan B và rượu.
Ung thư gan thường được phát hiện muộn do không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Khi bệnh đã tiến triển, người bệnh thường có các dấu hiệu như sụt cân, đau bụng, vàng da, sờ thấy khối u, khiến việc điều trị khó khăn. Mục tiêu chính trong điều trị cho nhóm bệnh nhân này là cải thiện chất lượng sống và bảo tồn chức năng gan.
Song, hiện liệu pháp miễn dịch là xu hướng mới và đầy hứa hẹn trong điều trị ung thư gan giai đoạn muộn, theo bác sĩ Hùng. Trong đó, phác đồ miễn dịch kép Durvalumab và Tremelimumab (còn được gọi là phác đồ STRIDE) đã cho thấy những kết quả tích cực. Hai loại thuốc này hoạt động dựa trên hai cơ chế khác biệt nhưng bổ trợ cho nhau.
Durvalumab: Là một kháng thể đơn dòng gắn vào protein PD-L1 trên bề mặt tế bào ung thư. Điều này giúp ngăn chặn tế bào ung thư gắn vào thụ thể PD-1 trên tế bào T, từ đó giải phóng và kích hoạt lại tế bào T để tấn công và tiêu diệt khối u.
Tremelimumab: Gắn vào protein CTLA-4 trên bề mặt tế bào T. Bằng cách này, Tremelimumab cạnh tranh với protein B7 của tế bào trình diện kháng nguyên (APC), ngăn không cho CTLA-4 gắn vào B7 và làm tế bào T được kích hoạt trở lại.
"Sự phối hợp của hai loại thuốc này tạo ra hiệu quả điều trị miễn dịch kép, giúp tăng cường hoạt hóa và chức năng của tế bào T ở nhiều giai đoạn của phản ứng miễn dịch, tối đa hóa khả năng miễn dịch chống khối u", bác sĩ Hùng phân tích.
Bằng chứng từ nghiên cứu lâm sàng pha III HIMALAYA cho thấy phác đồ STRIDE vượt trội hơn hẳn so với thuốc Sorafenib (một loại thuốc điều trị đích cũ) về tiêu chí sống còn toàn bộ. Dữ liệu mới nhất tại hội nghị Hiệp hội Ung thư Nội khoa châu Âu 2024 chỉ ra rằng tỷ lệ sống thêm sau 5 năm của bệnh nhân dùng phác đồ STRIDE đạt gần 20%, cao hơn gấp đôi so với nhóm dùng Sorafenib. Ngoài ra, phác đồ miễn dịch kép cũng thể hiện tác dụng phụ nghiêm trọng thấp, giúp bệnh nhân duy trì điều trị lâu dài.
Nghiên cứu lâm sàng pha III HIMALAYA là một thử nghiệm lâm sàng toàn cầu, ngẫu nhiên, đa trung tâm nhằm đánh giá hiệu quả, độ an toàn của phác đồ miễn dịch kép Durvalumab và Tremelimumab trong điều trị ung thư biểu mô tế bào gan (ung thư gan nguyên phát) không thể phẫu thuật. Nghiên cứu này được thực hiện trên một số lượng lớn bệnh nhân trên khắp thế giới.
Để giảm gánh nặng của bệnh ung thư gan, các chuyên gia khuyến cáo cần chú trọng phòng ngừa và phát hiện sớm. Tiêm phòng viêm gan B và C, hạn chế uống rượu bia, duy trì lối sống lành mạnh, cùng với việc tầm soát định kỳ là những biện pháp thiết yếu để giảm tỷ lệ mắc và tử vong do căn bệnh này.
