Một nửa trẻ mắc đái tháo đường type 1 được phát hiện trong tình trạng cấp cứu
Một nửa số trẻ em mắc đái tháo đường type 1 tại Việt Nam chỉ được phát hiện khi đã rơi vào tình trạng cấp cứu, thường gặp nhất là nhiễm toan xeton.
TS.BS. Nguyễn Quang Bảy, Trưởng Khoa nội tiết - đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết thông tin trên tại chương trình Dã ngoại cùng đái tháo đường type 1, hôm 2/8 tại Hà Nội. Chương trình nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, cải thiện chăm sóc toàn diện và tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế cho bệnh nhân nhỏ tuổi.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là các triệu chứng ban đầu của bệnh dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Việc thiếu insulin kéo dài hoặc tự ý bỏ điều trị khiến các biến chứng nguy hiểm xảy ra sớm và trở nên nặng nề. Nhiễm toan xeton là một biến chứng cấp tính đặc biệt nghiêm trọng, có thể để lại di chứng vĩnh viễn, thậm chí gây tử vong nếu không được can thiệp y tế kịp thời.
Khác với đái tháo đường type 2 vốn liên quan nhiều đến lối sống, đái tháo đường type 1 là một bệnh tự miễn, xảy ra khi cơ thể tự sản sinh kháng thể tấn công tế bào beta của tụy, làm mất khả năng sản xuất insulin. Vì insulin là hormone duy nhất có chức năng hạ đường huyết, người bệnh bắt buộc phải tiêm insulin thay thế suốt đời. Ngoài ra, bệnh nhân còn phải đối mặt với các biến chứng mạn tính khác như suy thận, mù lòa, nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng sống.
Việc điều trị cho trẻ nhỏ càng thêm phần thách thức do các em chưa thể tự theo dõi đường huyết hay điều chỉnh liều insulin phù hợp với chế độ ăn uống và vận động. Tuy nhiên, những tiến bộ công nghệ gần đây như máy đo đường huyết liên tục kết nối với điện thoại thông minh hay hệ thống bơm insulin tự động đang mở ra triển vọng về một "tụy nhân tạo", giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.
Bác sĩ Bảy nhấn mạnh rằng, nếu được điều trị đúng cách và kiểm soát tốt đường huyết, trẻ mắc đái tháo đường type 1 hoàn toàn có thể học tập, vui chơi và phát triển bình thường. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa việc tuân thủ phác đồ điều trị, theo dõi đường huyết thường xuyên, xây dựng một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và duy trì hoạt động thể chất phù hợp.
Đơn cử, trẻ được khuyến khích ăn thực phẩm ít béo, giàu chất dinh dưỡng, như ngũ cốc và bánh mì nguyên hạt, trái cây, rau, sản phẩm từ sữa và protein. Hạn chế thức ăn và đồ uống có đường. Thường xuyên hoạt động thể chất phù hợp.
