Hạ đường huyết không đơn giản như nhiều người nghĩ
Hạ đường huyết là tình trạng đường huyết trong máu giảm dưới 70 mg/dL, khiến não và cơ thể không đủ năng lượng để hoạt động bình thường. Điều này rất nguy hiểm ở người cao tuổi, thậm chí có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Gia đình tôi có người bị tiểu đường lâu năm, thường xuyên bị hạ đường huyết, có lần còn ngất xỉu. Bố mẹ tôi cũng là người lớn tuổi, tôi lo lắng ông bà dễ bị hạ đường huyết. Tôi cần lưu ý vấn đề gì để phòng ngừa triệu chứng này cho bố mẹ tôi? (Hải Đăng, Hà Nội).
Bác sĩ Vũ Thị Lệ, Khoa Bệnh Cấp tính - Cấp cứu, Viện Điều trị cán bộ cao cấp quân đội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội), tư vấn:
Hạ đường huyết là tình trạng mức đường huyết trong máu giảm dưới 70 mg/dL (3,9 mmol/L), khiến não và cơ thể không đủ năng lượng để hoạt động bình thường.
Gần đây, Khoa Bệnh Cấp tính - Cấp cứu tiếp nhận nhiều trường hợp người cao tuổi nhập viện trong tình trạng hạ đường huyết nghiêm trọng, có trường hợp dẫn đến hôn mê, tổn thương não không hồi phục.
5 nguyên nhân khiến nguy cơ hạ đường huyết ở người lớn tuổi cao hơn người trẻ
Hạ đường huyết ở người cao tuổi nguy hiểm hơn so với người trẻ vì cơ thể suy giảm khả năng thích nghi, có thể làm gia tăng nguy cơ đột quỵ, té ngã, thậm chí tử vong.
Ở người lớn tuổi, suy giảm chức năng gan thận khiến cơ thể khó dự trữ và huy động glucose khi cần, tăng nguy cơ hạ đường huyết. Ngoài ra, ăn uống kém hoặc dùng thuốc điều trị tiểu đường có thể gây tụt đường huyết nếu dùng quá liều hoặc ăn uống không đủ.
Bên cạnh đó, khi có bệnh lý nền như suy giáp, bệnh Addison gây rối loạn hormone, cơ thể không sản xuất đủ hormone giúp ổn định đường huyết. Hơn nữa, ở người già, chức năng thần kinh suy giảm, phản xạ cơ thể với hạ đường huyết kém đi, khiến họ không nhận ra dấu hiệu nguy hiểm.
Ở người trẻ, hạ đường huyết có thể được nhận biết nhanh chóng và xử lý dễ dàng. Tuy nhiên, ở người cao tuổi, tình trạng này diễn tiến phức tạp hơn với nhiều hệ lụy nguy hiểm như tăng nguy cơ đột quỵ và tổn thương não; té ngã và gãy xương; tim mạch và đột tử.
Triệu chứng hạ đường huyết ở người già có thể giống bệnh lý thần kinh khác (sa sút trí tuệ, đột quỵ nhẹ), khiến việc cấp cứu bị chậm trễ.
Dấu hiệu nhận biết hạ đường huyết ở người cao tuổi
Không phải ai cũng có triệu chứng rõ ràng khi bị hạ đường huyết. Ở người cao tuổi, dấu hiệu có thể bị che lấp hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Vì vậy, cần đặc biệt lưu ý nếu có những biểu hiện mệt mỏi, hoa mắt; cảm giác đói cồn cào, vã mồ hôi; run tay, tim đập nhanh; cáu gắt, lo lắng vô cớ.
Triệu chứng nặng cần cấp cứu ngay như lú lẫn, mất định hướng, nói lắp bắp; giảm khả năng tập trung, hay quên đột ngột; yếu cơ, đi lại khó khăn, dễ té ngã; hôn mê hoặc co giật nếu đường huyết tụt quá thấp.
Ở người già, hạ đường huyết có thể không gây ra triệu chứng rõ rệt do hệ thần kinh suy giảm, khiến họ bất ngờ ngất xỉu mà không có dấu hiệu cảnh báo trước.
Cách phòng ngừa hạ đường huyết ở người cao tuổi
- Ăn uống đều đặn, không bỏ bữa, bổ sung đủ tinh bột, protein và chất xơ, là lời khuyên đầu tiên của bác sĩ. Ngoài ra, theo dõi đường huyết định kỳ, nhất là với người bệnh tiểu đường, rất quan trọng.
- Không tự ý thay đổi liều insulin hoặc thuốc hạ đường huyết mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Với người cao tuổi, nên mang theo đồ ăn nhanh như kẹo ngọt, bánh quy trong người để ứng phó nhanh với tình trạng hạ đường huyết. Hạn chế uống rượu bởi thức uống này có thể gây hạ đường huyết kéo dài, nhất là khi uống lúc đói.
- Tập thể dục hợp lý, không quá sức, tránh tập khi bụng đói...
